SSS – İstismara karşı koruma: Gayri ciddi işverenler ve iş teklifleri

Eğer iş arıyorsanı, iş tekliflerini okursun. Bunların arasında güvenilmez teklifler de mevcut olabilir: Yanlış bilgi içeren veya kötü çalışma koşullarına sahip teklifler. Bu teklifleri kabul edersen sana zarar verebilirler.

Yanlış bilgiler vaatler (iyi terfi olanakları, esnek çalışma saatleri vb.) veya maaş ya da görevlerin hakkında yanlış bilgiler olabilir. İş tanımı ayrımcı ise bir iş teklifi de gayri ciddi olabilir: Örneğin, sadece "genç çalışanlar" aranmaktadır.

Gayri ciddi iş tekliflerini fark etmek genellikle zordur. İlk bakışta iyi görünebilirler - örneğin, çok para veya kısa çalışma saatleri sunarlar. Birçok gayri ciddi iş teklifi, dikkat etmen gereken aynı özelliklere sahiptir.

Dikkatli olmalısın...

• işverenin kim olduğu (hangi şirket olduğu) açık değilse.
• teklifte hızlı bir şekilde çok para kazanabileceğin belirtiliyorsa, ancak bunu yapmak için herhangi bir profesyonel niteliğe (eğitim, derece, iş deneyimi vb.) ihtiyacın yoksa.

Dikkat: Almanya'da iyi maaşlı işler için genellikle yüksek nitelikli olman gerekir!

• brüt maaş belirtilmeyip sadece yüksek bir net maaş belirtilmişse.
• (yapmanız gereken) işin türü hakkında herhangi bir bilgi içermiyorsa.
• irtibat kişileri belirtilmemişse (iş hakkında daha fazla bilgi almak için kiminle iletişime geçebilirsin).
• çalışma saatleri ve çalışma yerleri belirtilmemişse (haftalık çalışma saatleri yoksa).
• i̇letişim için sadece bir telefon numarası verilmiş, ancak şirket/işletme hakkında bilgi verilmemiş ve şirket/işletmenin adresi belirtilmemişse.
• şirket e-posta adresi değil, sadece özel e-posta adresleri belirtilmişse.
• şirketin web sitesinde önemli bilgiler eksikse (veya atıfta bulunulan sayfa teklife ait bile değilse).

Bir veya daha fazla husus geçerliyse, doğrudan Faire Integration danışmanlarından yardım istemeli veya yardım almalısın.

İlk iş görüşmesinde (mülakat) ilk aşamada dikkat etmen gereken bazı noktalar vardır. Müstakbel patronunuz tüm soruları yanıtlaman ve baskı altında kalmadan karar vermen için sana zaman tanımalıdır. Gayri ciddi işverenlerin işaretleri...

• ... hemen bir karar vermeli / sözleşmeyi hemen imzalamalısın (boş zamanında rahat bir şekilde okuyamadan).
• ... öğrenim materyalleri veya belgeleri almak için para ödemen gerekir.
• ... kimlik belgelerini (pasaport, kimlik kartı) teslim etmelisin.
• ... imzalı belgelerin kopyaları sana verilmeyecektir.
• ... herhangi bir şekilde baskı altında kalırsın: Örneğin, sana daha az paraya çalışacak başka başvuru sahipleri olduğu söylenirse. Ya da sana ne kadar çabuk karar verirsen o kadar çok para alacağın söylenirse. Ya da sadece her zaman ulaşılabilir olman halinde çalışmana izin verilmesi vb.  
• ... işe başladığında senden banka bilgilerin, sosyal sigorta numaran veya sağlık sigortan istenmez.

Halihazırda bir işin varsa, çalışma haklarına saygı gösterildiğinden emin olmalısın. Burada da dikkat edebileceğin işaretler vardır. Gayri ciddi işverenler...

• ... sana bir sosyal güvenlik kaydı vermezler (sosyal güvenlik primlerine tabi her işin başlangıcında alırsın).
• ... sana her zaman nakit ödeme yapar ve maaşınız hakkında bilgi vermeyi reddeder (maaş bordrosu vermez)

Dikkat: Yasa dışı istihdam ediliyor olabilirsin! Derhal yardım almalısın, çünkü yasa dışı çalışmak Almanya'da cezai bir suçtur ve senin için olumsuz sonuçlar doğurabilir!

• ... seni baskı altına alırlar, örneğin hastalanırsan: Seni işten çıkarmakla veya hasta olduğun süre için sana ödeme yapmamakla tehdit ederler.
• ... kimlik belgelerini talep ederler.

Dikkat et: Orijinal belgelerini asla teslim etmemelisin!

• ... bu süre için ödeme almadan sürekli olarak (geceleri bile) ulaşılabilir olmanı gerektirir.
• ... sözleşmende yer almayan ve ödenmeyen fazla mesaiyi senden talep edebilir.

Sana adil davranılmadığını veya baskı altında tutulduğunu düşünüyorsan, doğrudan Faire Integration danışma merkezinle iletişime geç. Danışmanlar haklarını savunmanda sana yardımcı olacaktır.

Aşağıdakilere dikkat ederek kendini bu tekliflerden koruyabilirsin:

• İş tanımlarını her zaman dikkatle okumalısın. Eğer bunları anlamıyorsan, sormalı veya yardım almalısın.
• Teklifin diğer iş teklifleriyle karşılaştırılabilir olup olmadığını kontrol edebilirsin. Benzer iş tekliflerine bakmalı ve maaşları karşılaştırmalısın.
  Örneğin: Teklif edilen miktarların çok yüksek olması mümkündür! Niteliksiz bir işte maaş nadiren aylık brüt 3.000/5.000 Euro olacaktır.
  Belirtilen miktarlar çok yüksekse, teklifin iş gücünü cezbetmeye yönelik bir girişim olması mümkündür. Çalışma koşulları kötü olabilir ve belirtilenden daha az ücret alabilirsin.
• Bir teklifi doğrudan kabul etmen veya bir sözleşme imzalaman için baskı yapılmasına asla izin verme! Saygın işverenler sana her şeyi enine boyuna düşünmen için zaman tanıyacaktır.
• Anlamadığın bir belgeyi asla imzalama.
• Kimlik belgelerini asla teslim etme! İşverenin pasaportunu/kimlik kartını veya vizeni görmek isterse, bunların kopyalarını verebilirsin. Orijinal belgeleri her zaman saklamalısın!

Bir iş sözleşmesinde nelerin yer alması ve nelerin yer almaması gerektiğini şu yazımızda bulabilirsin. Sıkça Sorulan Sorular iş sözleşmesi. Tüm önemli ayrıntıların iş sözleşmende olup olmadığını kontrol edebilirsin (sözleşme ortaklarının adları ve adresleri, ödeme, çalışma saatleri, çalışma yeri, tatiller, ihbar süreleri vb.)

Ayrıca şunları da kontrol etmelisin:

• İş sözleşmesi ciddi görünüyor mu ? (Doğru yazılmış mı? Tüm bilgiler doğru mu? Sözleşmede herhangi bir hata var mı, örneğin dil bilgisi hataları)
• Sözleşme ortaklarının (işveren ve çalışan) kim olduğu açıkça belli mi?
• Sözleşme olağan dışı eklemeler içeriyor mu? Olağan dışı eklemeler, örneğin, fazla mesai veya başka çalışma yerlerine transferle ilgili düzenlemeler olabilir. Bundan dolayı dezavantajlı durumda olup olmadığından emin değilsen yardım al.

Dikkat: İş sözleşmeni imzalamadan önce kontrol etmelisin! İmzaladığında sözleşmeyi kabul etmiş olursun. Bundan sonra, onayını iptal etmek zor olacaktır.

Aşağıdaki hususlar iş sözleşmende yer almamalıdır:

• Yüksek ve anlaşılmaz sözleşme cezaları
• Uzun ve orantısız bağlayıcı hükümler: Örneğin, özel ödemeler şirket için en az on yıl çalışmanıza bağlı olarak yapılıyorsa.
• Üç aydan kısa dava açma hakkı süreleri: Dava açma hakkı süresi, maaş ödemeleri gibi belirli şeylere ilişkin haklarınızın sona erdiği dönemdir (=zaman aralığı).

Eğitimin sırasında şirketin seninle bir eğitim sözleşmesi imzalamalıdır. Burada şunlar mevcuttur: İş yerin, öğrenim yerin (örneğin meslek okulu) ve sözleşmede hangi eğitim içeriği ve sürelerinin yer aldığı.

Eğer bir iş sözleşmesi alırsan, bu doğru değildir! Yardım almalı ve danışmanlık istemelisin!