FAQ – İflas

Şu durumlardan biri söz konusuysa, işverenin/firman iflas etmiştir:

• Artık senin ve iş arkadaşlarının maaşlarını ödeyemiyor
• Ödenmesi gereken başka tutarları artık ödeyemiyor
• Borca girmiştir

İşverenin iflas başvurusunda bulunursa, seni de bilgilendirecektir. Çoğu durumda, geçici iflas yöneticisi firmaya gelip herkesi iflas başvurusu hakkında bilgilendirir. İşverenin maaşını ödemiyorsa, zamanında ödemiyorsa veya tam olarak ödemiyorsa, bu olası bir iflasın göstergesi olabilir. Eksik maaşını yazılı olarak (e-posta) işvereninden talep etmelisin.  

İşverenin 2 aylık maaşını ödememişse, onu yazılı olarak mühlet verip ödeme yapılmadığı takdirde artık işe gelmeyeceğini bildirebilirsin.

İşverenin, onu daha önce uyardığın halde 3 aylık maaşını ödememişse, ihbar süresiz olarak istifa edip İş Ajansı'na işsiz olarak kaydolabilirsin. Bu, ihbar süresiz fesih için geçerli bir nedendir. Yine de, önce mutlaka "Faire Integration" danışma merkezine başvur!

İflas öncesi döneme ait tüm taleplerin, iflas alacakları olarak adlandırılır.

İflas sonrası döneme ait tüm taleplerin, masa alacakları olarak adlandırılır.

İflas süreci mal varlığı eksikliği nedeniyle açılmazsa, işverenine karşı maaş taleplerin kaybolacaktır. Artık işvereninden para talep edemezsin. İflas ödeneği almak için İş Ajansı'na başvurabilir ve bir kereye mahsus 3 aylık maaşını alırsın.

İflas alacakları hemen ödenmez. Öncelikle, bu alacakları iflas tablosuna kaydetmesi için iflas yöneticisine başvurmalısın. İflas yöneticisi bunun için ne yapman gerektiğini açıklayacaktır. İflas sürecinden artakalan para, alacağı olan her kişiye bir kotaya göre dağıtılır. Örneğin, işvereninin sana maaş borcu varsa, bu düzenleme seni de kapsar. Ancak çoğu durumda, dağıtmak için pek bir şey kalmaz.

İflas yöneticisi sana masa alacaklarının tamamını ödemek zorundadır. Bu, iflas olayından sonra ortaya çıkan maaş taleplerini de kapsar. İflas süreci başladığında, iflas yöneticisi işverenin haline gelir. Bu noktadan itibaren taleplerini iflas yöneticisine bildirmelisin. İflas yöneticisi, alacaklarını nasıl ve ne zamana kadar kaydedebileceğini sana bildirecektir. Bu süre az 2 hafta ve en fazla 3 ay olmalıdır.

İflas tek başına bir fesih nedeni değildir. Prensip olarak, iş ilişkisinden doğan hak ve yükümlülükler, iflas işlemlerinin başlatılmasından sonra da geçerli olmaya devam eder. İşten çıkarılmaya karşı genel ve özel koruma senin için yürürlükte kalır. Ancak fesih ihbar süreleri en fazla 3 ay olacak şekilde kısaltılır. 

İflas sürecinde, iflas yöneticisi işverenin tüm haklarına sahiptir ve bu nedenle seni işten çıkarabilir.

Fesih ihbarı sana yazılı olarak yapılmalıdır. Sözlü bir fesih ihbarı veriliyorsa, iş gücünü sunmaya devam etmelisin, mümkünse tanıkların önünde. Bunu yaparsan, maaşını almaya devam etme hakkın olur. Sadece yazılı bir fesih ihbarnamesi kanunen geçerlidir! Yazılı bir fesih ihbarı alırsan, 3 hafta içinde iş mahkemesinde haksız işten çıkarma davası açabilirsin.

İstifa edip işten ayrılmak istiyorsan, fesih ihbarını yazılı olarak iflas yöneticisine ver. 
İstifa etmek istiyorsan, senin de en fazla 3 aylık bir fesih ihbar süren vardır. İstifa etmeden önce bir danışma merkezine başvurman iyi olur.

Alamadığın maaş yerine İş Ajansı'ndan iflas ödeneği için başvurabilirsin.

Not: İflas ödeneği için dikkate alınamayacak alacaklar vardır.

İflas süreci başlamadan önce meydana gelmiş alacakları, iflas tablosuna kaydetmesi için iflas yöneticisine bildirebilirsin. İflas sürecinden önceki döneme ait ödenmemiş maaş alacaklarını girebileceğin formlar alacaksın. İflas ödeneğinin kapsamadığı tüm diğer alacaklarını da iflas yöneticisine bildirmelisin (örneğin izin parası).

İflas işlemleri başlatıldıktan sonra çalışmaya devam edersen, maaşının tamamını almaya devam edersin. İflas süreci başladıktan sonra meydana gelen maaş alacakları, masa alacakları sayılır ve iflas masası tarafından peşin olarak karşılanmalıdır.

Dikkat! Firmanın varlıkları yetersiz olabilir. İflas yöneticisinin maaşını ödememesi bunun bir işaretidir.

İflas işlemleri başlatılmadan önce yaptığın fazla mesai, iflas tablosuna kaydettirebileceğin iflas alacaklarıdır. İstisna: İflas süreci açılmadan önceki son 3 ay içinde yaptığın fazla mesai için iflas ödeneği alabilirsin. Çalışmaya devam edersen, izin kullanma hakkın da devam eder. 

İzin başvurusu iflas yöneticisine sunulabilir. İflastan önceki döneme ait izin hakkın iflas nedeniyle otomatik olarak iptal olmaz.

Alamadığın maaş yerine iflas ödeneği alırsın. İflastan önceki 3 ay için, normal net maaşın (= bordrondaki net maaşın) kadar iflas ödeneği alma hakkın vardır. Ödeneği bir kez alırsın. İflas ödeneği almak için iflas olayından en geç 2 ay sonra ilgili İş Ajansı'na başvuruda bulunmalısın. Bu tarihi kaçırırsan iflas ödeneği alamazsın. Başvuruyu elektronik olarak doldurabilir ve tüm belgelerle birlikte elektronik olarak gönderebilirsin.

Başvuru için şu belgeler lazım:

• İflas ödeneği belgesi
  (işverenden veya sorumlu iflas yöneticisinden)
• İş sözleşmesinin fotokopisi
• Fesih ihbarnamesi
  (iflas yöneticisi seni işten çıkardıysa)
• Son 3 maaş bordrosu
• İflas işlemlerinin dosya numarası

İflas ödeneği başvurusunu yazılı olarak da yapabilirsin.
Forma şuradan ulaşabilirsin: https://www.arbeitsagentur.de/datei/AntragInsolvenzgeld_ba013115.pdf

İşverenin iflas nedeniyle artık sosyal güvenlik primlerini ödemiyorsa, İş Ajansı (Agentur für Arbeit) bu primleri üstlenecektir. Sağlık sigortan bunun için İş Ajansı'na başvuruda bulunmalıdır.

İflastan sonra, durumdan haberdar olduğun halde çalışmaya devam edersen, iflas ödeneği alamazsın. Olaydan haberin olmadıysa, iflası ne zaman öğrendiğin önemlidir. O andan itibaren, önceki 3 ay için iflas ödeneği alırsın. İflastan haberdar olduğun andan itibaren iflas ödeneği almak için başvurmak için sadece 2 ay zamanın vardır. Ancak iflastan sonra işe alındıysan, prensip olarak iflas ödeneği almaya hakkın vardır.

Not: İflas yöneticisi maaşını ödüyorsa, çalışmak zorundasın.

İşverenin maaşını ödemekte zorlandığı için maaşını eksik ödüyorsa ya da hiç ödemiyorsa, iflas ödeneği alma hakkın olabilir. İflas ödeneği için ön koşullar:

• Bir iflas olayı meydana gelmiştir (örneğin, iflas işlemleri başlatılmıştır).
• İflas olayından sonraki 2 ay içinde İş Ajansı'na iflas ödeneği için başvuruda bulundun.
• Bir çalışansın ve Almanya'da çalışıyorsun.
• Tam zamanlı ya da yarı zamanlı bir işte, bir midi işte, bir mini işte ya da geçici olarak çalışıyorsun ya da stajyer, öğrenci ya da emeklisin.

Önemli: İflas başvurusu yerel mahkeme tarafından "malvarlığı eksikliği" nedeniyle reddedilmişse, iflas ödeneği alma hakkın vardır.  

Ön koşulları karşılamazsan, iflas ödeneği alamazsın. Ayrıca, işin iflas nedeniyle askıya alınırsa, iflas ödeneği alamazsın. Örneğin hastalık veya yaralanma parası alıyorsan, annelik korumasına tabiysen veya ebeveyn iznindeysen durum böyledir. Ayrıca, başvuruda bulunmadıysan veya son başvuru tarihini kaçırdıysan iflas ödeneği alamazsın.

İflas ödeneği alırken işsizlik parası da alabilirsin. İflas ödeneği işsizlik ödeneğine mahsup edilir. İflas ödeneği, işsizlik parasına hakkın olduğu süreyi kısaltmaz.

İşverenin iflas ettiyse ve sen hastalanırsan, sağlık sigortası sana hastalık parası öder. İlk 6 hafta boyunca net maaşla hastalık parası arasındaki fark, İş Ajansı tarafından ödenir. 

Çalışma amaçlı oturma izni
Almanya'da çalışmak için geçerli bir çalışma izinli oturma iznine ("Aufenthaltserlaubnis mit einer Gestattung der Berufstätigkeit") ihtiyacın vardır. Yabancılar dairesi, oturma iznini belirli bir işle ve/veya belirli bir işverenle sınırlandırabilir. Bu tür ek hükümler ya doğrudan oturma izninde ya da "ek belge" olarak adlandırılan belgede yer alır. Oturma izninin ek hükümlerinde belirtildiği gibi çalıştıysan, iflas ödeneği için başvurabilirsin.

Mülteci olarak iflas ödeneği
"Erwerbstätigkeit gestattet" (çalışabilir) ek hükümlü oturma iznin varsa, herhangi bir işverenin yanında veya serbest meslek erbabı olarak çalışabilirsin.  İltica sürecine dair ikamet iznin varsa ya da sınır dışı etme kararının icrası ertelenmişse, genel olarak yabancılar dairesinden çalışma izni almalısın.

Çalışma izni olmadan iflas ödeneği
Eğer çalıştıysan, (geçerli) bir çalışma iznin olmadan çalışmış olsan bile, prensip olarak maaş alma hakkın vardır. Dolayısıyla iflas ödeneği alma hakkın da olabilir. "Faire Integration" danışma merkezine danışman iyi olur.

Prensip olarak, eğer çalışıyorsan, maaş almaya hakkına sahipsin. Ancak, yasadışı/kayıt dışı/kaçak olarak çalışıyorsan, başın derde girebilir: İş Ajansı, iflas ödeneği başvuruna dayanarak iş ilişkini kontrol edecektir. Kayıtlı olmadığın tespit edilirse, İş Ajansı seni ve işverenini gümrük idaresindeki "Finanzkontrolle Schwarzarbeit"e ihbar edecektir.

Kayıt dışı çalışanlar kovuşturmaya tabi tutulabilir. Çalışmak için kayıtlı olmadığın dönemde İş Ajansı, Jobcenter veya Sosyal Hizmetler Dairesinden de yardım aldıysan, bu parayı geri ödemen gerekecektir. Ne kadar para aldığına bağlı olarak, para cezası veya başka yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirsin.

Çalıştığın firma bir başkası tarafından devralınırsa, sen de devralınacaksın, yani seni devirden dolayı işten çıkaramazlar. 

Önemli: Yeni firmanda aynı hak ve yükümlülüklere sahipsin. Kıdemin etkilenmez. 

Firmayı devralan, iş sözleşmene taraf olur. Dolayısıyla, yeni bir iş sözleşmesi imzalamak zorunda değilsin. Firmanın devrine razı değilsen, yazılı olarak itiraz etmek için 1 ay zamanın vardır. Ancak bu durumda operasyonel nedenlerle işten çıkarılma riskin vardır.