FAQ – İstifa/İşten Çıkarma

Fesih ihbarı, mevcut bir sözleşme ilişkisini sona erdiren yazılı bir beyandır. Örneğin, bir iş ilişkisi fesih ihbarıyla bitirilebilir. Hem işveren hem de çalışan fesih ihbarında bulunabilir. Bir taraf her zaman diğerine fesih ihbarında bulunur.

İki tür fesih ihbarı var:

• Olağan fesih ihbarı (ordentliche Kündigung) bazı ihbar sürelerine tabi olduğu için ihbar süreli fesih (fristgerechte Kündigung) olarak da adlandırılır. İhbar süreleri iş sözleşmende veya toplu sözleşmede belirtilmektedir. Deneme süresinden sonra ihbar süresi en az 4 haftadır. Tabii ki istisnalar olabilir.
   
• Olağanüstü işten çıkarma (außerordentliche Kündigung) ihbar süresiz fesih (fristlose Kündigung) olarak da adlandırılır. Bu tür fesihler için bir süre yoktur. Bununla birlikte, olağanüstü işten çıkarma için geçerli bir neden söz konusu olmalı (örneğin işyerinde şiddet veya hırsızlık). Bu durumda iş sözleşmesi derhal feshedilir.

Fesih ihbarının geçerli olması için karşılanması gereken üç koşul vardır (kriterler hem çalışanlar hem de işverenler için geçerlidir):

1. Fesih ihbarı mutlaka yazılı olarak yapılmalıdır. Sözlü olarak veya kısa mesaj (SMS/WhatsApp) veya e-posta yoluyla gönderilen fesih ihbarı geçersizdir. Bir fesih ihbarı ancak imzalı bir mektup şeklindeyse geçerlidir.
    
2. Ayrıca, fesih ihbarı ancak işten çıkarılan kişiye ulaştığında geçerli olur. Yani, posta kutuna gelmiş olmalı veya sana şahsen teslim edilmiş olmalıdır. Fesih ihbarını gönderen taraf, alıcı tarafından alındığını kanıtlayabilmelidir. Not: İşvereninden gelen mektupları hemen alman ve vaktinde cevap verebilmen için, işvereninin güncel ikametini (ev adresini) her zaman bilmesi çok önemlidir.
    
3. Firmada bir işyeri konseyi varsa, işveren seni işten çıkarmadan önce işyeri konseyine danışmalıdır. Bu nedenle, durumu işyeri konseyine sor. İşyeri konseyi işten çıkarılmadığını bilmiyorsa, fesih ihbarı geçersizdir ve itiraz edebilirsin.

    

Not: Fesih ihbarnamesinin sadece bildirimi yapan tarafça imzalanması gerekiyor.

Bir fesih ihbarı alırsan onu imzalaman gerekmez! Ancak fesih ihbarını aldığına dair ayrı bir alındı imzalaman istenebilir.

Dikkat! İşverenin bir fesih ihbarını imzalamanı istiyorsa, söz konusu yazı senin adına yazılmış bir istifa dilekçesi ya da bir iptal sözleşmesi olabilir!

Bu tür bir belge imzalarsan, kendini feshe karşı savunman çok zor olur. Prensip olarak, hiçbir şeyi hemen imzalamak zorunda değilsin. Metni evde sakin bir kafayla okumak istediğini belirtebilir veya birine danışabilirsin.

İşverenin iş sözleşmeni sözlü olarak veya telefon, WhatsApp, SMS ya da e-posta yoluyla feshetti ve artık işe gelmemeni söyledi.

Bu fesih ihbarı geçerli değildir! Not: Bu tür (geçersiz) fesih ihbarlarına karşı da harekete geçmelisin!

İşe gitmeye ve tanıklar huzurunda iş gücünü işverenin hizmetine sunmaya devam etmelisin. İşverenin seni eve gönderirse, 3 hafta içinde iş mahkemesinde haksız işten çıkarma davası açabilirsin. Bu sürenin geçmesine izin verirsen, aslında geçersiz olan fesih ihbarı geçerli olur ve ona karşı harekete geçmen artık mümkün olmaz. İhbar süresiz fesihlerde, bu durum işsizlik parası açısından olumsuzluklara yol açabilir.

İş ilişkisinin sona ermesinden sonra, belgelerini alma hakkın vardır: Sosyal güvenlik çıkış belgesi, elektronik bordro vergisi belgesinin çıktısı, çalıştığına dair bir belge ve basit veya nitelikli bir referans. Basit bir referans, iş ilişkisinin süresi ve görevlerin hakkında bilgi verir. Nitelikli bir referans ek olarak performansın, sosyal davranışların ve becerilerine ilişkin yorumları da içerir.

Ayrıca son maaş bordronu da aldığından emin ol ve onu kontrol et! Henüz kullanılmamış izin günlerin varsa, bunlar sana ödenmelidir.

Kanun, bir takvim ayının 15'i veya takvim ayının sonundan önce 4 haftalık bir fesih ihbar süresi öngörmektedir. İş sözleşmende veya toplu sözleşmede aksi belirtilmediği sürece, bu senin için de geçerlidir. Fesih ihbarını yazılı olarak almış olmalısın. İhbar süresi bir gün sonra başlar.

Not: Bir firmada daha uzun bir süredir çalışıyorsan, işverenin seni işten çıkarabilmesi için yasal ihbar süresi uzar. Bununla birlikte, sen istifa edersen, senin için yine aynı ihbar süresi geçerli olur.

Fesih ihbarıyla ilgili kurallar iş sözleşmende veya toplu sözleşmede belirtiliyor. İhbar sürelerinin daha kısa olduğu istisnai durumlar vardır, örneğin deneme süresi boyunca (bu durumda fesih ihbar süresi genellikle sadece 2 haftadır).

İşten çıkarılmaya karşı özel bir korumaya sahip olanlar olağan şekilde işten çıkarılamazlar. Örneğin, bu özel koruma şunlar için geçerlidir:

• İşyeri ve personel konseyleri üyeleri
   
• Deneme süresini tamamlamış olan meslek eğitimi görenler
   
• Ebeveyn izni veya bakım izninde olan çalışanlar
•  
• Hamileler ve annelik korumasında olan kadınlar

Değişiklik amaçlı fesih ihbarı, işvereninin sana farklı sözleşme koşulları içeren bir teklifte bulunduğu bir fesih ihbarıdır. Ancak çoğu durumda, teklif mevcut sözleşmeden daha kötü koşullar içerir.

Önemli! İşverenler iş sözleşmesinin sadece bir kısmını feshedemezler. Kısmi fesih yasaktır.

Sözleşme değişiklikleri senin onayına tabidir. Değişikliği kabul etmezsen, işverenin sözleşmeni ya hiç feshetmeyebilir ya da sözleşmenin tamamını feshedebilir. Aynı zamanda sana yeni bir teklif de sunabilir, örneğin iş sözleşmesini farklı koşullarla sürdürmek için. Buna değişiklik amaçlı fesih denir. Değişiklik amaçlı fesih ihbarı alırsan, yardım alman ve "Faire Integration" danışma merkezine başvurman iyi olur.

Bir fesih ihbarı alırsan, hızlı bir şekilde harekete geçmelisin. Bir fesih ihbarına karşı yasal işlem başlatmak için sadece 3 haftan var!

1. Firmanda bir işyeri konseyi varsa, fesih ihbarından haberdar olup olmadığını sor. Eğer haberdar edilmemişse, fesih ihbarı geçersizdir.
    
2. Sendika üyesiysen, derhal yerel ofisle iletişime geç. Aldığın fesih ihbarı orada kontrol edilecektir. Sendika seni iş mahkemesinde de temsil eder.
    
3. Sendika üyesi değilsen ve yine de kendini işten çıkarılmaya karşı savunmak istiyorsan, yetkili iş mahkemesinde haksız işten çıkarma davası açmalısın. İş hukuku konusunda uzman bir avukattan destek alabilirsin.
    
4. Hemen İş Ajansı'nda "iş arayan" olarak kaydol. Fesih ihbarnamesini aldıktan sonra 3 gün içinde oraya başvurmalısın. Gecikirsen bazı hakları (para) kaybedebilirsin.

Kendini işten çıkarılmaya karşı savunmak istiyorsan, yetkili iş mahkemesinde haksız işten çıkarma davası açmalısın. Haksız işten çıkarma davası, fesih ihbarını aldıktan sonra 3 hafta içinde açılmalıdır.
Yetkili iş mahkemesinin hukuksal başvuru bürosuna gidebilir ve haksız işten çıkarma davası açabilirsin ya da bir avukatla iletişime geçebilirsin.

Önemli: 3 haftadan fazla bir süre geçerse, fesih ihbarına artık itiraz edemezsin.

Kendini işten çıkarılmaya karşı savunup savunamayacağından emin değilsen, en kısa sürede danışma merkezine veya bir avukata sor.

Not: İşten Çıkarılmaya Karşı Koruma Kanununa tabi olabilirsin!

• En az 6 aydır aynı firmada çalışıyorsan ve
• firmada sosyal güvenlik primine tabi 10'dan fazla tam zamanlı çalışan (veya yeterli sayıda yarı zamanlı çalışan) varsa,

işverenin seni işten çıkarmak için belirli bir nedeni olmalıdır. Bu sebep operasyonel, kişisel ya da davranışsal olabilir. Haksız işten çıkarma davası açarak gerekçenin mahkemeye kontrol ettirebilirsin. İşten Çıkarılmaya Karşı Koruma Kanunu (Kündigungsschutzgesetz) senin için geçerli olmasa bile, bazı durumlarda işten çıkarılmaya karşı yasal işlem başlatabilirsin, örneğin işverenin ihbar süresine uymazsa.

Deneme süresi sırasında işten çıkarılırsan, genellikle işten çıkarılmaya karşı yasal bir koruma yoktur (6 aydan fazla firmada çalışmış olmak ve firmada 10'dan fazla tam zamanlı çalışanının olması koşulları karşılanmıyorsa). Haksız işten çıkarma davası açman yine de mümkün olabilir, örneğin fesih ihbarında usul hataları varsa veya işten çıkarılmaya karşı özel korumaya tabiysen. İhbar süresiz feshin senin için birçok dezavantajı olabilir.

Örneğin, hemen işsizlik parası alamayabilirsin ve kötü bir referans alabilirsin. Bu nedenlerle, ihbar süresiz feshe karşı çıkman önemlidir. Bu konuyla ilgili "Faire Integration" danışma merkezine başvur.

İşverenin istifa etmeni istediği için kendin istifa edersen, İş Ajansı veya Jobcenter genellikle ilk 3 ayda sana ödeme yapmayacaktır. Bu nedenle, çalıştığın firmada artık çalışmak istemiyorsan, istifa etmeden önce İş Ajansı veya Jobcenter'le konuşman iyi olur. En iyisi önce yeni bir iş bulmak ve sonra istifa etmektir. İstifa edersen, fesih ihbarının alındığına dair teyit iste.