FAQ – Sendikalar

Sendika (Gewerkschaft), çalışanların oluşturduğu bir birliktir. Çalışanlar tüm sendika üyelerinin çıkarlarını işverenlere ve devlete karşı temsil etmek üzere gönüllü olarak bir araya gelirler. Sendikalar bağımsızdır, yani devlete, siyasi partilere veya kiliselere bağımlı değildir.

Sendikalar demokratik bir şekilde örgütlenir: Bir tüzük vardır, bazı görevler için seçimle atama yapılır ve üyelerin söz hakkı vardır. Tüzük kanun gibidir ve sendikanın tüm üyeleri ona uymak zorundadır. Tüzük, sendikanın ve üyelerinin amaç, yapı, hak ve yükümlülüklerini belirler.

Sendika, çalışma koşullarını iyileştirmeye çalışır ve üyelerinin çıkarlarını temsil eder. Sendika, toplu sözleşmelere taraf olup bir işveren sendikası veya bireysel bir işverenle toplu sözleşmeler imzalayabilir. Bu amaçla, zam, daha kısa çalışma saatleri ve daha fazla izin günü gibi konularda müzakereler yapıyor. Sendika, müzakere hedeflerine ulaşmak için uyarı grevleri ve grevler yapabilir. Almanya'da sendikalar sektörlere göre örgütlenmiştir.

Sekiz sendika güçlerini birleştirerek Alman Sendikalar Konfederasyonu'nu (Deutscher Gewerkschaftsbund – DGB) kurdu. DGB Almanya'daki sendikalar için siyasi çalışmalarda bulunuyor ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi için mücadele ediyor.

Bir sendikaya üye olursan, sendika seni destekleyecektir.
Sendikaların sunduğu bazı hizmetler:

• Toplu sözleşmeler, işsizlik ve şirket emeklilik planlarıyla ilgili haklar hakkında ücretsiz bilgi
• İşverenle bir anlaşmazlık durumunda destek
• Ücretsiz hukuki danışmanlık ve ücretsiz hukuksal koruma (örneğin meslek birliği veya emeklilik, sağlık, bakım veya işsizlik sigortasıyla ilgili anlaşmazlıklar yaşandığında)
• Üyeler için işletmeyle ilgili ve sosyopolitik konularda eğitim seminerleri
• Grev sırasında grev ödeneği (işveren grev nedeniyle maaş ödemiyorsa)

Not: Sendika üyesi olduğun ilk 3 ay içinde, sendika genellikle senin için avukat atamaz.

Sendikan, hak ettiğin izin parasını veya Noel ikramiyesini mahkeme yoluyla talep etmene yardım edebilir. Bu ödemelere hakkının olup olmaması, bu tür özel ödemelerin iş sözleşmende veya genel bağlayıcılığı olan bir toplu sözleşmede öngörülüp öngörülmediğine bağlıdır. Bir sendikanın ne kadar çok üyesi varsa, siyasi etkisi de o kadar büyük olur. 

Bir sendikaya üye olduğunda belirli bir aidat ödersin. Bu tutar brüt maaşından kesilir. Aidat miktarı sendikaya göre değişmektedir. Geliri olmayanlar, emekliler ve üniversite öğrencileri daha düşük aidat öderler. Sendika aidatını gelir vergisi beyannamesinde "Werbungskosten" ("gelirle ilgili giderler") hanesinde gider olarak gösterebilirsin. Bu şekilde, söz konusu tutarın bir kısmını vergi beyannamesi yoluyla geri alırsın.

Farklı sektörler için farklı sendikalar var. Bu nedenle, bir sendikaya üye olmak istiyorsan, öncelikle hangi sendikanın senin mesleğine uygun olduğunu öğrenmelisin. Bir sendikanın senin mesleğine ve sektörüne uygun olup olmadığından emin değilsen, söz konusu sendikaya sorabilirsin. Üye olmak için bir form doldurup imzalaman gerekecek.

Bunu online da yapabilirsin, örneğin şu sayfada: www.dgb.de/service/mitglied-werden

İşçi sendikaları, işveren sendikaları ve bireysel işverenler bir toplu sözleşmenin tarafları olabilir.

Çeşitli toplu sözleşmeler vardır:

• Bir şirket ile sendika arasında yapılan toplu sözleşmeler.
• İşveren sendikasıyla belirli bir sektörün işçi sendikası arasında yapılan sektörel toplu sözleşmeler. Belirli bir eyaletteki çalışma koşullarını düzenleyen bu sözleşmeler bölgesel toplu sözleşmeler olarak da adlandırılır.
• İşveren sendikasıyla işçi sendikası arasında yapılan bazı toplu sözleşmeler, fesih koşullarını, izin günlerini ve hastalık bildirimini düzenlerler.
• Çalışanların maaş kategorilerini düzenleyen toplu sözleşmeler
• Belirli bir eyaletteki belirli bir sektörde yer alan belirli bir firmanın maaşlarını düzenleyen toplu sözleşmeler
• Maaş kategorileri ve sınıflandırma kriterleri için kullanılan işleri ve vasıfları tarif eden toplu sözleşmeler
• Genel bağlayıcılığı olan toplu sözleşmeler Almanya genelinde belirli bir sektör için geçerlidir. Almanya'da söz konusu sektördeki tüm işverenler bu toplu sözleşmelere uymak zorundadır. Bunun için işverenin bir işveren sendikasına üye olması gerekmez ve çalışanın da bir işçi sendikasına üye olması gerekmez.

Genel bağlayıcılığı olan toplu sözleşmeler şu sektörlerde vardır:

• Sosyal Kanun (Sozialgesetzbuch) Cilt II veya III uyarınca eğitim hizmetleri
• Ana inşaat sektörü
• Çatı kaplama
• Elektrik meslekleri
• Bina temizliği
• Boyama ve vernikleme
• Bakım sektörü
• Baca temizliği
• Taş işçiliği ve taş oymacılığı
• Geçici istihdam sektörü

Genel bağlayıcılığı olan bu toplu sözleşmeler, Almanya genelinde ilgili sektördeki tüm işverenler ve tüm çalışanlar için geçerli olan sektörel asgari ücretleri de belirlemektedir.

Sektörel asgari ücretlere ilişkin güncel bilgiyi şurada bulabilirsin (Almanca olarak): 

 www.zoll.de > Privatpersonen > Arbeit > Übersicht Branchen-Mindestlöhne